Wat is FOPO?
Bijna iedereen denkt wel eens na over hoe zij over komen op anderen. Wanneer dit echter doorslaat in een angst voor afwijzing die je ervan weerhoudt jezelf te zijn en keuzes te maken die jouw gelukkig maken is er sprake van FOPO. Fear of people’s opinions (FOPO) is een begrip bedacht door de Amerikaanse psycholoog Michael Gervais. Hij beschrijft FOPO als: Het anticiperend mechanisme dat psychologische, fysiologische en fysieke activering omvat om afwijzing te voorkomen en interpersoonlijke verbinding te bevorderen (Gervais, 2024).
Ben je benieuwd of jij last hebt van FOPO? Doe dan hier de test!
De rol van zelfvertrouwen
Uit een onderzoek van Dr. Mark Leary (2006) blijkt zelfvertrouwen een grote rol te spelen in het FOPO mechanisme. Door ons gevoel van zelfvertrouwen krijgen we feedback over waar we staan in andermans ogen. Als je het gevoel hebt geaccepteerd te zijn stijgt je zelfvertrouwen, als je het gevoel hebt afgewezen te zijn daalt je zelfvertrouwen. Iedereen heeft dit mechanisme.
Hoe ziet het eruit?
Als je last hebt van FOPO is er sprake van een irrationele overwaardering van de meningen van anderen. Dit karakteriseert zich door het overmatig controleren en scannen van anderen. Het doel hiervan is elk mogelijk signaal op te pikken dat mogelijk een dreiging voor de relatie kan betekenen, dit merk je dus door een daling in het zelfvertrouwen.
Waarom treedt FOPO op?
Mensen hebben een fundamentele behoefte om geliefd, geaccepteerd en gewaardeerd te worden. Het vormen en behouden van sociale relaties speelt hier een grote rol in. FOPO is het mechanisme dat daar in probeert te ondersteunen. Dit verloopt helaas niet altijd zonder gevolgen.
Wat zijn de gevolgen van FOPO?
FOPO kan voor significante onrust en stress zorgen. Als gevolg hiervan kan je last krijgen van uitputting, verhoogde hartslag, spierspanning en zenuwachtigheid.
Naast deze onaangename stressreactie kan FOPO ook zorgen voor een gedragsmatige verandering. Je maakt keuzes die je anders niet zou maken in de hoop geaccepteerd te worden door je omgeving. Ook als deze niet overeenkomen met je eigen overtuigingen en behoeftes.
De FOPO Loop
Het verloop van FOPO uit zich in de vorm van een cylcus. Deze cyclus bestaat uit drie verschillende fases die voorafgaand (anticipatie), tijdens (controlerend), en na een sociale aanvaring (reagerend) plaatsvinden.
Figuur 1: FOPO Fases. Bron: Gebaseerd op Michael Gervais (2024).
Anticipatie fase
De eerste fase van de cyclus speelt zich af voorafgaand aan de sociale situatie. Hier zal iemand met FOPO merken dat er herhalend mogelijk scenario’s door zijn of haar hoofd gaan. Het doel van deze scenario’s is in te schatten hoe groot de kans op acceptatie of afwijzing is.
Controlerende fase
De tweede fase van de cyclus speelt zich af tijdens de sociale situatie. Tijdens deze fase zal iemand met FOPO overmatig zijn of haar omgeving scannen om mogelijke signalen van acceptatie of afwijzing op te pikken.
Reactie fase
De derde en laatste fase van de cyclus speelt zich af na de sociale situatie. Als de signalen uit de omgeving zijn opgenomen stelt degene met FOPO de vraag: Voel ik mij geaccepteerd? Als op deze vraag “Ja” kan worden geantwoord is de cyclus voorbij en is er geen sprake meer van FOPO. Bij mensen met FOPO is dat echter vaak niet het geval. Zij zullen op deze vraag “Nee” of “Ik weet het niet zeker” antwoorden. Dan zijn er vijf mogelijkheden om te reageren:
- Je offert je authentieke zelf op en gedraagt je op de manier die sociaal geaccepteerd wordt
- Je verandert je gedrag en overtuigingen die overeenkomen met het individu, de groep of de samenleving
- Je confronteert de ander met een conflict, door bijvoorbeeld een negatieve opmerking over onszelf te maken, om te kijken hoe de ander reageert. Het gedrag van de ander geeft meer informatie over of je geaccepteerd of afgewezen bent.
- Je trekt jezelf terug van de relatie wanneer er een mogelijkheid van afwijzing is.
- (De beste optie) Je legt de focus intern bij jezelf en reageert op basis van je eigen normen en waarden, met de focus op het zijn van jezelf en niet wat je denkt dat een ander wilt dat jij bent.
De beste optie?
Voor de laatste en tevens ook de beste optie als het gaat om het tegengaan van FOPO kan je gebruik maken van cognitieve herstructurering. Dit is een methode uit de cognitieve gedragstherapie die helpt je eigen (automatische) niet-helpende gedachten om te zetten naar wel-helpende gedachten. Hiervoor kan je gebruik maken van een G-Schema die is uitgelegd op deze pagina.
Meer weten?
Wil je meer weten? Kijk dan op deze pagina voor extra informatie!
Bronnen:
Gervais, M., & Lake, K. (2024). The first rule of mastery: Stop worrying about what people think of you. Harvard Business Review Press.
Leary, M. R. (2006). The role of self-esteem in the regulation of interpersonal behavior. In M. H. Kernis (Ed.), Self-esteem issues and answers: A sourcebook of current perspectives (pp. 195–200). Psychology Press.